این صدا و این افتخار تمامشدنی نیست/ لذت شنیدن «شیرینترین رویا»
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۴۸۶۶
دریافت 10 MB
خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: اگرچه در تعریف و تشریح آنچه بر موسیقی ملی ایران زمین گذشت میتوان به گزارههای رسانهای متعددی رجوع کرد و پی به علل کاهش مخاطب در این عرصه به دلیل سو مدیریتها و اشتباهات مختلف برد، اما یکی از بارزترین ویژگیهایی که رجعت دوباره به آنها حداقل میتواند یادآوری و بازخوانی مناسبی برای خوانش دوباره آثار موسیقایی در این عرصه کند، تولید آثار ملی میهنی متعددی است که طی سالهای گذشته توسط هنرمندان دارای احترام و ارزشمند موسیقی ایرانی چه در قالب «آلبوم»، چه در قالب «تک آهنگ» و چه در قالب «یک اثر موسیقایی در یک آلبوم» پیش روی مخاطبان این حوزه قرار گرفتهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اساساً توجه به آثار موسیقایی که در حوزههای وطن دوستی و وطن پرستی توسط هنرمندان موسیقی کشورمان تولید شده، به ویژه در این روزها که کشورمان در بطن اتفاقات و التهابات مختلفی قرار دارد، امری اجتناب ناپذیر است که میتواند فارغ از دلزدگی ها، دعواهای سیاسی، اختلافات درون گروهی، منازعات اجتماعی و تقابل رویکردهای مختلف اندیشهای که پرداخت به آنها مجال دیگری میطلبد، شرایط روحی مناسبی را برای فرار از این التهابات فراهم سازد که شنیدن به آن هم دربرگیرنده ایجاد روحیه وحدت طلبی و ایران دوستی و هم شنیدن موسیقی است که روزی روزگاری نقل محافل و دستگاههای پخش صوتی خانهها و اتومبیلها و مغازههای بودند اما هم اینک در مهجورترین شکل ممکن میان موجی از آلودگیهای صوتی نشأت گرفته از تولیدات نازل موسیقایی قرار گرفتهاند.
آنچه در سلسله گزارشهای «بازخوانی مهر از نواهایی برای میهن» مورد توجه قرار گرفته، رجعتی دوباره و اجمالی به آثار موسیقایی است که طی دهههای گذشته و سالهای اخیر توسط هنرمندان ارزنده موسیقی کشورمان در سبکهای مختلف پیش روی مخاطبان قرار گرفتهاند و در این گزارههای رسانهای بدون تقدم و تأخر زمانی به آنها میپردازیم. شرایطی که نقد و تحلیل و واکاوی هر یک از این آثار دربرگیرنده ابعاد مختلفی بوده و همواره مورد توجه منتقدان، مدرسان و پژوهشگران این عرصه قرار گرفتهاند اما در این گزارشها تلاش میشود تا معرفی مختصری از آنها صورت پذیرد.
در سومین شماره از این مجموعه گزارشها به سراغ یکی از تک آهنگهای جاودانه موسیقی کشورمان طی دهههای اخیر رفتیم که بی شک نغمه و خوانندگیاش آن را تبدیل به یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین قطعات ملی – میهنی کرد و موجب شد تا همچنان از این آهنگ با صلابت در برنامهها و رویدادهای مختلف مرتبط با اتفاقات مرتبط با وطن استفاده کنیم. ملودی به نام «ایران ایران» به خوانندگی مرحوم محمد نوری که صدایش باعث غرور، شادی و هیجان هر وطن پرستی در این روزگار است و با اینکه سالهای زیادی است جسمش از میان ما رفته است، اما آثارش موزهای بیبدیل و بی نظیر از ملودیهای ناب و محترمی است که دل هر شنوندهای را میرباید.
ترانه «ایران ایران» از جمله آثار ملی – میهنی مرحوم محمد نوری است که سالها پیش در قالب آلبوم «دلاویزترین» با شعری از تورج نگهبان و آهنگسازی محمد سریر پیش روی مخاطبان قرار گرفت. اثری که علاوه بر دارا بودن مهمترین مولفههای محتوایی و موسیقایی در حوزه آثار مرتبط با کشورمان به واسطه حضور بزرگانی چون تورج نگهبان و محمد سریر به خودی خود دربرگیرنده ارزشهای فراوانی است و چه بهتر که چنین ارزشمندی به واسطه صدای منحصر به فرد هنرمندانی چون محمد نوری بتواند این چنین میان مردمان کوچه و بازار گل کند و تبدیل به یکی از بهترین کارهای موسیقایی در این حوزه شود. اثری که چندی پیش نیز در یک نظرسنجی که پیرامون برترین و ماندگارترین ترانهها با محوریت ایران در شبکه رادیویی صبا صورت گرفت به عنوان اولین و بهترین ترانه انتخاب شد. این در حالی است که ترانههای محبوبی چون «ایران من» به خوانندگی همایون شجریان ایران ترانه ایران جوان به خوانندگی شهرام ناظری» در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند.
البته که این تنها ترانه ملی – میهنی محمد نوری در طول حیات ارزشمند هنریاش نبود، چرا که وی به واسطه همکاریهای ارزشمندی که با ترانه سرایان و آهنگسازان به نام موسیقی کشورمان داشت توانست آثار شاخص دیگری را در حوزه عشق به وطن و وطن پرستی تولید کند که عمده آنها مبتنی بر ملودیهای مناطق مختلف کشور و همچنین بهرهمندی از سایر مولفههای موسیقی کلاسیک و پاپ در قالب درستی بود که امروز در کمتر هنرمندی برای خلق این آثار سراغ داریم. ترانههایی چون «ما برای آنکه ایران خانه خوبان شود» که توانسته همچنان در حافظه شنیداری مخاطبان قرار گیرد و این خواننده را به عنوان یکی محبوبترین هنرمندان تاریخ موسیقی پاپ ایران معرفی کند.
محمد نوری که به سال ۱۳۰۸ در شهر رشت به دنیا آمد و در روز نهم مرداد ماه سال ۱۳۸۹ در تهران دار فانی را وداع گفت از جمله هنرمندان، خوانندگان و مدرسان خوش نام موسیقی کشورمان بود که تحصیلات خود را ابتدا در هنرستان تئاتر و سپس در رشته زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه تهران به پایان برد و در همان مدت نیز همچنان در حوزههای مبتنی بر مبانی تئاتر فعالیتهای پژوهشی و دانشگاهی خود را ادامه میداد. این مرحوم نوری از جمله هنرمندان مستقل موسیقی ایران بود که به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه موسیقی بخشی از فعالیتهایش در حوزه نوگرایی و تحول در موسیقی پاپ قدم میزد و بخش دیگر نیز به صورت توامان جستجو در ریشههای فرهنگی ایران زمین، موسیقی بومی و نواحی ایران داشت هنرمند در دهه ۱۳۲۰ بود که دوران آغاز نوعی تفکر در شعر و موسیقی آوازی در میان مردم ایران بود، با خواندن اشعار نوینی روی نغمههای روز کشورهای غربی و برخی قطعات کلاسیک کار خوانندگی را آغاز کرد. آثاری که تحث تاثیر و تشویق افرادی چون ناصر حسینی از افسران موسیقیدان ارتش تولید شدند.
البته مرحوم نوری آموزههای مرتبط با موسیقی را در همان زمانی که مشغول تحصیل در رشته ادبیات انگلیسی و رشته نمایش بود نزد مرحوم اسماعیل مهرتاش آموخت و پس از آن نیز نزد هنرمندان و مدرسان هنرستان عالی موسیقی از جمله سیروس شهردار، فریدون فرزانه و مصطفی کمال پورتراب رفت و از آنها تئوری موسیقی، سلفژ و نوازندگی پیانو را فرا گرفت. او بعدها آواز کلاسیک را هم آموخت و شیوه آوازی خود را با تاثیر از استادانی چون حسین اصلانی و ناصر حسینی رفته رفته به شیوه منحصربهفرد خود دست پیدا کرد.
این هنرمند که موسیقی را زبانی جهانی و از آنِ همه اقوام و ملتهای روی زمین میدانست و از همین رو به اقتباس و الهام از هنر کلاسیک غرب معتقد بود، سالها پس از پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت هنری خود را با آلبوم «در شب سرد زمستانی» همراه با فریبرز لاچینی و احمدرضا احمدی در سال ۱۳۶۸ از سر گرفت و این همکاری را با آلبوم «آوازهای سرزمین خورشید» ادامه داد.
وی در پنج دهه فعالیت خود بیش از ۳۰۰ قطعه آوازی اجرا کرد و در همین مدت همزمان به نوشتن و ترجمه مقالات و سرودن اشعار و ترانه پرداخت. این در حالی است که برگزاری چندین کنسرت به نفع بیماران خاص و اجراهای زنده دیگر از جمله فعالیتهای یکی از بهترین و با شخصیت ترین خوانندگان موسیقی پاپ ایران است.
برنده جایزه خورشید طلایی از جشنواره مهر، دریافت مدرک درجه یک هنری از شورای ارزشیابی هنرمندان، چهره ماندگار هنر در سال ۱۳۸۵ و انتشار آثاری چون «جان مریم»، «در شب سرد زمستانی» به آهنگسازی فریبرز لاچینی، «آوازهای سرزمین خورشید» به آهنگسازی فریبرز لاچینی، «دلاویزترین» به آهنگسازی محمد سریر، «در ماه باران» به آهنگسازی شهرام گلپریان، «جاودانه با عشق» به آهنگسازی محمد سریر، «شکوفه خاطرات» به آهنگسازی شهرام گلپریان، «چراغی در افق» به آهنگسازی محمد سریر، «شکوفه در شکوفه» به آهنگسازی شهرام گلپریان و «جلوه های ماندگار» به آهنگسازی محمد سریر از جمله فعالیتها و افتخارات هنری این هنرمند ارزنده موسیقی کشورمان بودهاند.
تولید تک آهنگهای ماندگاری چون «ایران ایران» که بدون در نظر گرفتن هر نوع گرایش سیاسی میتواند مورد توجه مخاطبان این نوع آثار قرار گیرد، بی تردید نشان دهنده هنرنمایی مجموعهای از هنرمندانی است که به واسطه توانمندی و خلاقیتهای خود در عرصه ترانه سرایی و آهنگسازی و همچنین دارا بودن یک خواننده درجه یک به نام محمد نوری که میتوان او را به عنوان یکی از پیشگامان موسیقی پاپ در ایران معرفی کرد، آثار ماندگاری را پیش روی مخاطبان قرار دادند که حتی با در نظر گرفتن مولفههای موسیقی غربی روی کلام فارسی توانست ارتباط بسیار خوبی برقرار کند. آثاری که با ایرانی کردن لحن آوازی و تسلط خواننده روی کلام و موسیقی پر از ایران و ایران دوستی بود و همچنان توانسته جلوهای ناب از عشق و علاقه یک هنرمند به ایران عزیز باشد.
مرحوم نوری از جمله هنرمندان مستقل موسیقی ایران بود که به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه موسیقی بخشی از فعالیتهایش در حوزه نوگرایی و تحول در موسیقی پاپ قدم میزد و بخش دیگر نیز به صورت توامان جستجو در ریشههای فرهنگی ایران زمین، موسیقی بومی و نواحی ایران داشت. چارچوبی هدفمند که هرگاه نام محمد نوری و ترانههای ملی میهنی اش به میان میآید نا خودآگاه به احترام این هنرمند تمام نشدنی میایستیم و یادش را گرامی میداریم.
کد خبر 5646631 علیرضا سعیدیمنبع: مهر
کلیدواژه: موسیقی پاپ محمد نوری جشنواره تئاتر مقاومت شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت جایزه سینمایی موسیقی ایرانی تئاتر ایران هنرمندان تئاتر ارکستر ملی ایران سازمان صداوسیما فیلم مستند جشنواره تلویزیونی مستند محمد حمیدی مقدم فیلم سینمایی بازیگر سینما پیش روی مخاطبان موسیقی کشورمان قرار گرفته اند آثار موسیقایی موسیقی ایران مخاطبان قرار موسیقی پاپ قرار گرفت فعالیت ها محمد نوری ترانه ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۴۸۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیت الله کوهستانی، ستاره آسمان فقاهت ایران
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مازندران. شیخ محمد کوهستانی مازندرانی (۱۳۰۸-۱۳۹۲ق) (زاده ۱۲۶۷ شمسی - وفات ۸ اردیبهشت ۱۳۵۱) مشهور به آقاجان کوهستانی، فقیه و عارف شیعه و ساکن مازندران بود. وی در حوزههای علمیه بهشهر، بابل، مشهد و نجف تحصیل کرد و از محضر حضرات آیات سید ابوالحسن اصفهانی، میرزای نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی، اجازه اجتهاد دریافت کرد.
آیتالله گلپایگانی، زهد و تقوای کوهستانی را عین الیقین برای خود میدانست. مرعشی نجفی او را لنگر أرض و سید عبدالکریم رضوی کشمیری وی را صاحب نفس زکیه دانسته است.
از نمونههای تقوا و وَرَع آیت الله کوهستانی چنین گفتهاند که غذا و نان، تنها از محصولی که از زمین پدری بهدست آورده بود، میخورد و غذاهای دیگران را احتیاط کرده و استفاده نمیکرد.
کوهستانی پس از بازگشت از نجف در زادگاه خود، کوهستان، مدرسه علمیهای تأسیس کرد و بسیاری از عالمان مازندران در آنجا تحصیل کردند. سید عبدالکریم هاشمینژاد و ابوالحسن ایازی از شاگردان وی بودند. وی در ۱۳ ربیع الاول سال ۱۳۹۲ق از دنیا رفت و براساس وصیتش در حرم امام رضا (ع) دفن شد.
زندگینامه
محمد کوهستانی سال ۱۳۰۸ق در روستای کوهستان از توابع شهرستان بهشهر استان مازندران به دنیا آمد. پدرش شیخ محمدمهدی مازندرانی از شاگردان حبیبالله رشتی بود.
اجداد کوهستانی، ساکن کاشان بودند که به مازندران مهاجرت کردند. نَسَب او در کاشان، به ملا محمدشریف کاشی از عالمان شیعه در کاشان میرسد.
پدر محمد کوهستانی در کودکی او، از دنیا رفت و مادرش او را به مکتبخانهای در کوهستان فرستاد. وی پس از مدت کوتاهی وارد حوزه علمیه بهشهر و سپس به حوزه مشهد رفت. وی از حوزه مشهد به بابل و سپس عازم حوزه علمیه نجف گردید. کوهستانی سپس در سال ۱۳۴۷ق (برابر با ۱۳۰۸ش) به زادگاه خویش کوهستان بازگشت. از عوامل بازگشت او به وطن، درخواست مادرش بود که به او نوشته بود: «پسرم. اکنون در حالتی هستم که دوری تو مرا بیتاب کرده؛ بدان حد که در حال نماز، به یادت میافتم… و اشک از دیدگانم جاری میگردد. از این رو، دوست دارم هر چه زودتر بازگردی».
محمد کوهستانی، سه دختر و یک پسر به نام محمد اسماعیل داشت که در سال ۱۳۹۹ش از دنیا رفت. آیت الله کوهستانی بهدلیل بیماری تنگی نفس در ۱۳ ربیعالاول سال ۱۳۹۲ق از دنیا رفت و پس از تشییع جنازه در بهشهر، بنا بر وصیتش در حرم امام رضا (ع)، دفن شد.
جایگاه علمی
آیت الله محمد کوهستانی پس از چند سال تحصیل در حوزه علمیه نجف و شرکت در درس برخی استادان به درجه اجتهاد رسید.
مؤلف کتاب فیض عرشی نقل کرده که میرزای نائینی در اعطای گواهی اجتهاد، بسیار دقیق بود. وی هنگام اعطای گواهی اجتهاد به محمد کوهستانی، از عالمان حاضر در جلسه استفتاء، که سید محمود حسینی شاهرودی هم در بین آنها بود، از اجتهاد او سؤال کرد و همه کوهستانی را تأیید کردند.
استاد دیگری که به آیت الله محمد کوهستانی اجازه اجتهاد داده، آقا ضیاء عراقی بود. در این اجازه، استادش او را عالم، فاضل کامل، علم الهُدی، فخر محققان، افتخار اهل تدقیق و غوّاص بحار علوم و مفتاح رموز تحقیق برای عموم مردم معرفی میکند.
جایگاه اخلاقی
پیرامون تقوا و وَرَع آیت الله کوهستانی گفتهاند که غذا و نان، تنها از محصولی که از زمین پدری بهدست آورده بود، میخورد و غذاهای دیگران را احتیاط کرده و استفاده نمیکرد. او با وجود توانایی مالی، از فرش برای خانه خود استفاده نمیکرد و تنها حصیر در آنجا بود.
آیتالله کوهستانی:
من پیش اعضای بدنم شرمنده نیستم. آنها حرامی از من سراغ ندارند و در قیامت چیزی برای شهادت بر علیه من نخواهند داشت.
آیتاللّه گلپایگانی از مراجع تقلید شیعه پس از مرخصشدن آیت الله کوهستانی از بیمارستان، به او گفت که زهد و تقوا و بزرگی شما برای من علم الیقین بود و الان به مرحله عین الیقین رسید.
مرعشی نجفی محمد کوهستانی را لنگر أرض مینامید. آیت الله
از علامه طباطبایی نویسنده تفسیر المیزان نقل شده از وقتی که کوهستانی را در منزل آیت اللّه میلانی دیدم، هیچ شبی نشد که او را فراموش کنم.
نوری همدانی از مراجع تقلید شیعه، در شرح حال محمد کوهستانی گفته که در مازندران فقیه وارستهای زندگی میکرد که زندگی زاهدانهای داشت و کارهایش مردم را به یاد خدا میانداخت و به همین خاطر، مردم به او علاقه زیادی داشتند.
آیتالله محمدتقی بهجت عارف و مرجع تقلید، در توصیف او گفت که باید قدر چنین شخصیتهایی را دانست، زیرا قبلاً اگر امثال ایشان صد نفر بودند، اکنون نادرند و از عدد انگشتان دست تجاوز نمیکنند.
مؤلف کتاب روح و ریحان به نقل از سید عبدالکریم رضوی کشمیری گفته که، کوهستانی صاحب نفس زکیه بود. محمد شریفرازی در کتاب گنجینه دانشمندان، او را عالمی ربانی، زاهدی عابد و دارای کرامات و معنویت توصیف کردهاست.
تاسیس مدرسه علمیه کوهستان
کوهستانی در ابتدای مهاجرت به مازندران، بهجهت مشکلاتی که در زمان حکومت رضاشاه ایجاد شده بود، حوزویان را در خانه خود جای داد و نام حوزه را در چند سال ابتدایی استفاده نکرد.
آیتالله کوهستانی:
من این مدرسهها را از مال شخصی خودم ساختم. راضی نیستم طلبهای اینجا بماند و نماز شب نخواند.
مؤلف کتاب حوزههای علمیه شیعه در گستره جهان، زمان حضور محمد کوهستانی در ایران را همراه با آشفتگی کشور دانسته است. در این دوران بسیاری از حوزههای علمیه، مسجدها و حسینیهها بسته بود و از برپایی مجالس مذهبی و مراسم دینی، بهطور جدی جلوگیری میشد. کوهستانی در سال ۱۳۲۱ش حوزه علمیه کوهستان را، در بخشی از املاک شخصی خود، در ۵ ساختمان گِلی بسیار ساده که هر یک شامل چند حجره بود، احداث کرد. پس از تکمیل بنای مدرسه، برای نامگذاری حوزه، به قرآن، تفأل زد و آیه: (قُلْ بِفَضْلِ اللهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِکَ فَلْیفْرَحُوا هُوَ خَیرٌ، مِمَّا یجْمَعُونَ) آمد و به همین دلیل، نام این پنج بنا را «فضل»، «رحمت»، «فرح»، «خیر» و «جمع» قرار داد. در آن زمان حدود ۲۰۰ طلبه در آن جا مشغول تحصیل شدند.
شهید هاشمینژاد حدود هشت سال در این حوزه و نزد آیتالله کوهستانی تحصیل کرد. بسیاری عالمان مازندران در این حوزه تحصیل کردهاند.
اساتید و شاگردان
محمد کوهستانی از اساتید بسیاری استفاده کرد:
• حوزه علمیه بهشهر: حاج آقا خضر اشرفی (شریعتمدار) و شیخ محمّد صادق شریعتی.
• حوزه علمیه بابل: شیخ محمّدحسین مازندرانی (شیخ کبیر)، فاضل استرآبادی
• حوزه علمیه مشهد: حاج آقا حسین قمی و میرزا محمّد کفایی فرزند آخوند خراسانی.
• حوزه علمیه نجف: سید ابوالحسن اصفهانی، [۳۴]میرزای نائینی [۳۵]و آقا ضیاءالدین عراقی
محمد کوهستانی در مدرسه علمیه کوهستان شاگردان فراوانی تربیت کرد:
• سید عبدالکریم هاشمینژاد (۱۳۱۱-۱۳۶۰ش)
• حسین محمدی لائینی (۱۳۰۳-۱۳۷۲ش)
• ابوالحسن ایازی (۱۳۱۰-۱۳۸۰ش)
• عباسعلی سلیمانی: (۱۳۲۶-۱۴۰۲ش)
• ابوالقاسم رحمانی خلیلی (۱۳۰۲-۱۳۷۵ش)
• علی کاشانی (۱۳۴۹–۱۳۷۴ق)
توصیه اخلاقی آیتالله کوهستانی:
نفس را هر طور عادت بدهید همانگونه پرورش مییابد. اگر امروز بگویم این فرش اتاق من از حصیر است، باید تبدیل به قالیچه شود، فردا میگویم این قالیچه به درد این اتاق نمیخورد و اتاق باید عوض شود. اتاق را عوض کردم، میگویم این قالیچهها به درد اتاق نو نمیخورد، باید قالی یک تخته باشد و پرده فلان جور و همینطور که اتاق و قالیچه را تبدیل میکردم، عمر شیخ محمد هم در این مسیر تمام شد. پس همین جا نفس را کنترل میکنیم
زینب نجاتی و گزارشی در این زمینه: